Xoắn tinh hoàn (phần 3): Dấu hiệu cảnh báo xoắn tinh hoàn

1. Triệu Chứng Cơ Năng (Những gì bạn CẢM THẤY)

Các triệu chứng xoắn tinh hoàn thường khởi phát rất rõ ràng và đột ngột:

Đau bìu đột ngột và dữ dội: Đây là triệu chứng quan trọng nhất, gặp ở 55 - 91% người bệnh. Cơn đau khởi phát nhanh chóng, dữ dội tại vùng bìu hoặc lan lên ống bẹn/hố chậu cùng bên.

Lưu ý: Đau thường là liên tục. Nếu cơn đau giảm sau 6 giờ, điều đó không có nghĩa là bệnh đã khỏi, mà có thể là tinh hoàn đã bị hoại tử hoặc đã tự tháo xoắn một phần, nhưng nguy cơ xoắn lại vẫn cao. Một số ít trường hợp chỉ đau bụng hoặc đau chính ở bụng.

Buồn nôn hoặc nôn: Xoắn tinh hoàn thường kèm theo buồn nôn hoặc nôn khi bắt đầu đau. Đây là dấu hiệu có giá trị dự báo cao (96% cho buồn nôn và 98% cho nôn), mặc dù độ nhạy không cao. (Đáng chú ý, xoắn mấu phụ tinh hoàn thường không có triệu chứng này ).
Rối loạn tiểu tiện: Chỉ khoảng 5 - 7% người bệnh có tiểu nhiều hoặc tiểu khó, đây không phải là triệu chứng đặc trưng.

2. Triệu Chứng Thực Thể (Những gì Bác sĩ KHÁM THẤY)

Khi thăm khám, bác sĩ sẽ tìm kiếm các dấu hiệu sau:

Bìu sưng và đổi màu: Bìu to dần, da bìu đỏ thấm hoặc bầm tím. Bìu phù nề và đỏ thường là dấu hiệu tiên lượng kém, gợi ý thời gian xoắn dài hơn (trên 12 giờ).
Tinh hoàn treo cao: Tinh hoàn bên bị xoắn có xu hướng bị kéo lên cao hơn so với bên lành. Dấu hiệu này gặp ở 26 - 80% trường hợp.
Tinh hoàn nằm ngang (Dấu hiệu Angell): Tinh hoàn nằm ngang bất thường thay vì chiều dọc. Gặp ở 25 - 90% người bệnh.
Mất phản xạ cơ bìu: Phản xạ cơ bìu là khi vuốt hoặc véo mặt trong đùi, cơ bìu sẽ co lại kéo tinh hoàn lên cao. Phản xạ này thường mất trong xoắn tinh hoàn. Dấu hiệu này có độ nhạy 60% và độ đặc hiệu 67%.
Dấu hiệu Prehn: Trước đây, dấu hiệu này dùng để phân biệt: nâng bìu lên mà không giảm đau là xoắn tinh hoàn; giảm đau là viêm tinh hoàn. Tuy nhiên, dấu hiệu này không còn đáng tin cậy và không còn được dùng để chẩn đoán xoắn tinh hoàn.

3. Chẩn Đoán Phân Biệt: Xoắn Tinh Hoàn và Các Bệnh Lý Khác

Việc phân biệt xoắn tinh hoàn với các bệnh lý đau bìu cấp là thách thức ngoại khoa quan trọng.

Trong khoảng 2/3 các trường hợp, khai thác bệnh sử và khám lâm sàng đầy đủ có thể chẩn đoán chính xác xoắn tinh hoàn. Hãy luôn ghi nhớ: Chẩn đoán xoắn tinh hoàn cấp tính phụ thuộc vào lâm sàng và cần phẫu thuật cấp cứu.

Khoa Nam học và Y học Giới tính – Bệnh viện Đại học Y Hà Nội

Địa chỉ: Số 1 Tôn Thất Tùng, Kim Liên, Hà Nội